Mittwoch, 5. Februar 2014

Deklinationen



Die Männer, Völker, Flüsse, Wind und Monat Maskulina sind.
Die Frauen, Bäume, Städte, Land und Inseln weiblich sind.
Was man nicht deklinieren kann, das sieht man als Neutrum an.

Es gibt im Lateinischen fünf Deklinationen. 

a - Deklination


Kasus Frage Singular
Plural
Nom Wer oder Was? corona Der/ein Kranz coronae Die Kränze
Gen Wessen? coronae Des/eines Kranzes coronarum Der Kränze
Dat Wem? coronae Dem/einem Kranze coronis Den Kränzen
Akk Wen oder Was? coronam Den/einen Kranz coronas Die Kränze
Vok Anrede Corona! Kranz! Coronae! Kränze!
Abl Womit? corona Mit dem/einem Kranz coronis Mit den Kränzen

Wodurch?
Durch den/einen Kranz
Durch die Kränze

Bei der ersten Deklination fehlt das Neutrum
Bei der zweiten Deklination gibt es Wörter mit Endung -er (ager) und neutrale Nomen auf -um

Substantive der zweiten Deklination auf -us

Kasus Frage Singular
Plural
Nom Wer oder Was? amicus Der/ein Freund amici Die Freunde
Gen Wessen? amici Des/eines Freundes amicorum Der Freunde
Dat Wem? amico Dem/einem Freund amicis Den Freunden
Akk Wen oder Was? amicum Den/einen Freund amicos Die Freunde
Vok Anrede amice! Lieber Freund! amici! Freunde!
Abl Womit? Cum amico Mit dem/einem Freund Cum amicis Mit den Freunden

Wodurch?
Durch den/einen Freund
Durch die Freunde

Substantive der zweiten Deklination auf -um

Kasus Frage Singular
Plural
Nom Wer oder Was? templum Der/ein Tempel templa Die Tempel
Gen Wessen? templi Des/eines Tempels templorum Der Tempel
Dat Wem? templo Dem/einem Tempel templis Den Tempeln
Akk Wen oder Was? templum Den/einen Tempel templa Die Tempel
Vok Anrede templum! Tempel! templa! Tempel!
Abl Womit? In templo Im /in einem Tempel In templis In den Tempeln

Adjektive der -o/a Deklination


Singular
Plural
Nom bonus – bona - bonum boni – bonae - bona
Gen boni – bonae - boni bonorum – bonarum - bonorum
Dat bono – bonae - bono bonis – bonis - bonis
Akk bonum – bonam - bonum bonos – bonas - bona
Vok bone – bona - bonum boni – bonae - bona
Abl bono – bona - bono bonis – bonis - bonis

Substantive der o-Deklination auf -er

Kasus Frage Singular
Plural
Nom Wer oder Was? puer Der/ein Knabe pueri Die Knaben
Gen Wessen? pueri Des/eines Knaben puerorum Der Knaben
Dat Wem? puero Dem/einem Knaben pueris Den Knaben
Akk Wen oder Was? puerum Den/einen Knaben pueros Die Knaben
Vok Anrede puer! Knabe! pueri! Knaben!
Abl Womit? Cum puero Mit dem/einem Knaben Cum pueris Mit den Knaben

Adjektive auf -er


Singular
Plural
Nom liberlibera - liberum liberi – liberae - libera
Gen liberi – liberae - liberi liberorum – liberarum - liberorum
Dat libero – liberae - libero liberis – liberis - liberis
Akk liberum – liberam - liberum liberos – liberas - libera
Vok liberlibera - liberum liberi – liberae - libera
Abl libero – libera - libero liberis – liberis - liberis

Dritte oder konsonantische Deklination

Kasus Frage Singular
Plural
Nom Wer oder Was? pastor Der/ein Hirt pastores Die Hirten
Gen Wessen? pastoris Des/eines Hirten pastorum Der Hirten
Dat Wem? pastori Dem/einem Hirten pastoribus Den Hirten
Akk Wen oder Was? pastorem Den/einen Hirten pastores Die Hirten






Abl Womit? Cum pastore Mit dem/einem Hirten Cum pastoribus Mit den Hirten

Maskulina:-or, -os, -er, -es
pes latus (der breite Fuß), anser parvus (die kleine Gans), flos pulcher (die schöne Blume), timor magnus (die große Furcht)
Männlich sind leo, senex, iudex, rex, dux

Feminina der konsonantischen Deklination: -o, -as, -aus, -x, Konsonant + s
nix alta (der tiefe Schnee), hiems aspera (der raue Winter), laus magna (das große Lob), aestas iucunda (ein angenehmer Sommer), regio amoena (die schöne Gegend)

Neutra der konsonantischen Deklination: -us, -men, caput
nomen notum (der bekannte Name), facinus clarum (die berühmte Tat), caput humanum (das menschliche Haupt)

Das Gedicht (carmen):
Singular: carmen (Nom.) - carminis (Gen.) - carmini (Dat.) - carmen (Akk.) carmine(Abl.)
Plural: carmina (Nom.) - carminum (Gen.) - carminibus (Dat.) - carmina (Akk.) carminibus(Abl.)

Deklination reiner i-Stämme


Singular
Der Turm – die Kraft – das Meer – das Lebewesen
Plural
Die Türme – die Kräfte – die Meere – die Lebewesen
Nom turris – vis – mare - animal turres – vires – maria - animalia
Gen turris – maris - animalis turrium – virium – marium - animalium
Dat turri – mari - animali Turribus – viribus – maribus - animalibus
Akk Turrim – vim – mare - animal Turris/es – vires – maria - animalia
Abl turri – vi – mari - animali turribus – viribus – maribus - animalibus

Zu den reinen i-Stämmen gehören die Feminina turris (Turm), febris (Fieber), die Maskulina sitis (Durst), Neapolis (Neapel), die Neutra auf -e und -al

 Deklination gemischter Stämme




Singular
Das Schiff – die Niederlage – die Stadt – die Kunst
Plural
Die Schiffe – die Niederlagen – die Städte – die Künste
Nom
navis – clades – urbs - ars
naves – clades – urbes - artes
Gen
navis – cladis – urbis - artis
navium – cladium – urbium - artium
Dat
navi – cladi – urbi - arti
navibus – cladibus – urbibus - artibus
Akk
navem – cladem – urbem - artem
naves – clades – urbes - artes
Abl
nave – clade – urbe - arte
navibus – cladibus – urbibus - artibus


Zur Mischklasse gehören die gleichsilbigen Wörter auf -is und -es (clades, cladis), senex/is (der bejahrte Mann), jene Wörter, die vor der Genitivendung -is mehr als einen Konsonanten haben (gens, gentis). 
Ausnahmen: canum (der Hund), iuvenum (der jüngere Mann). Clades magna (die große Niederlage), navis longa (das Kriegsschiff), urbs clara (die berühmte Stadt), parentes, parentum (die Eltern).

Adjektive der dritten Deklination
Adjektive dreier Endungen (acer, acris, acre)
Adjektive zweier Endungen (brevis, brevis, breve)
Adjektive einer Endung (felix, felix, felix) 
Die Adjektive der dritten Deklination gehören zu den i-Stämmen. Ausnahmen sind vetus, pauper, dives, princeps.


Singular
Mask. – Fem. – Neutr.
Schart – kurz - glücklich
Plural
Mask. – Fem. – Neutr.
Schart – kurz - glücklich
Nom
acer – acris – acre
brevis – brevis - breve
felix – felix - felix
acres – acres – acria
breves – breves – brevia
felices – felices - felicia
Gen
acris – acris – acris
brevis – brevis - brevis
felicis – felicis - felicis
acrium – acrium – acrium
brevium – brevium – brevium
felicium – felicium - felicium
Dat
acri – acri – acri
brevi – brevi - brevi
felici – felici - felici
acribus – acribus – acribus
brevibus – brevibus – brevibus
felicibus – felicibus - felicibus
Akk
acrem – acrem – acre
brevem – brevem - breve
felicem – felicem - felix
acres – acres – acria
breves – breves – brevia
felices – felices - felicia
Abl
acri – acri – acri
brevi – brevi - brevi
felici – felici - felici
acribus – acribus – acribus
brevibus – brevibus – brevibus
felicibus – felicibus - felicibus
  

Vierte oder u-Deklination


Der Stamm der Wörter der vierten Deklination enden auf -u. Ausnahme: manus dextra
Singular exercitus:exercitus, exercitus, exercitui, exercitum, in exercitu
Singular cornu: cornu, cornus, cornu, cornu, cornu
Plural: exercitus, exercituum, exercitibus, exercitus, in exercitibus
Plural: cornua, cornuum, cornibus, cornua, cornibus

Fünfte oder e-Deklination

Singular res (Sache): res, rei, rei, rem, re
Plural: res, rerum, rebus, res, rebus

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen